Gunnlaugs Saga Ormstungu - 12. kafli

Lestrarhraði
(orð á mínútu)
Nú er að segja frá Hrafni að hann bjó skip sitt í Leiruvogum. Tveir menn eru þeir nefndir er fóru með Hrafni, systursynir Önundar föður hans. Hét annar Grímur en annar Ólafur og voru báðir gildir menn. Öllum frændum Hrafns þótti mikill svipur er hann fór í brott en hann sagði svo, kvaðst því Gunnlaug á hólm skorað hafa að hann kvaðst öngvar nytjar hafa Helgu og kvað annan hvorn verða að hníga fyrir öðrum.

Síðan sigldi Hrafn í haf er þeim gaf byr og komu skipi sínu í Þrándheim og var þar of veturinn og frétti ekki til Gunnlaugs á þeim vetri og þar beið hann Gunnlaugs um sumarið. Og enn annan vetur var hann í Þrándheimi þar sem heitir í Lifangri.

Gunnlaugur ormstunga réðst til skips með Hallfreði vandræðaskáldi norður á Sléttu og urðu þeir síðbúnir mjög og sigldu þeir í haf þegar byr gaf og komu við Orkneyjar litlu fyrir vetur.

Sigurður jarl Hlöðvisson réð þá fyrir eyjunum og fór Gunnlaugur til hans og var þar um veturinn og virti jarl hann vel. Og um vorið bjóst jarl í hernað. Gunnlaugur bjóst til ferðar með honum og herjuðu um sumarið víða um Suðureyjar og Skotlandsfjörðu og áttu margar orustur og reyndist Gunnlaugur hinn hraustasti og hinn vaskasti drengur og hinn harðasti karlmaður hvar sem þeir komu. Sigurður jarl snerist snemmendis sumars aftur en Gunnlaugur sté þá á skip með kaupmönnum þeim er sigldu til Noregs og skildu þeir Sigurður jarl með mikilli vináttu.

Gunnlaugur fór norður til Þrándheims á Hlaðir á fund Eiríks jarls og var þar öndverðan vetur og tók jarl vel við honum og bauð honum með sér að vera og það þekktist hann. Frétt hafði jarl áður viðskipti þeirra Hrafns svo sem var og segir Gunnlaugi að hann lagði bann fyrir að þeir berðust þar í hans ríki. Gunnlaugur kvað hann slíku ráða mundu og var Gunnlaugur þar um veturinn og jafnan fálátur.

Og um vorið einn dag gekk Gunnlaugur úti og Þorkell frændi hans með honum. Þeir gengu í brott frá bænum og á völlum fyrir þeim var mannhringur. Og í hringinum innan voru tveir menn með vopnum og skylmdust. Var þar annar nefndur Hrafn en annar Gunnlaugur. Þeir mæltu er hjá stóðu að Íslendingar hyggi smátt og væru seinir til að muna orð sín. Gunnlaugur fann að hér fylgdi mikið háð og hér var mikið spott að dregið og gekk Gunnlaugur í brott þegjandi.

Og litlu síðar eftir þetta segir hann jarli að hann kveðst eigi lengur nenna að þola háð og spott hirðmanna hans um mál þeirra Hrafns og beiddi jarl fá sér leiðtoga inn í Lifangur. Jarli var sagt áður að Hrafn var í brottu úr Lifangri og farinn austur til Svíþjóðar og því gaf hann Gunnlaugi orlof að fara og fékk honum leiðtoga tvo til ferðarinnar.

Nú fer Gunnlaugur af Hlöðum við sjöunda mann inn í Lifangur og þann mogun hafði Hrafn farið þaðan með fimmta mann er Gunnlaugur kom þar um kveldið. Þaðan fór Gunnlaugur í Veradal og kom þar að kveldi jafnan sem Hrafn hafði áður verið um nóttina. Gunnlaugur fer til þess er hann kom á efsta bæ í dalnum er á Súlu hét og hafði Hrafn þaðan farið um moguninn. Gunnlaugur dvaldi þá ekki ferðina og fór þegar um nóttina. Og um morguninn í sólarroð þá sáu hvorir aðra. Hrafn var þar kominn sem voru vötn tvö og á meðal vatnanna voru vellir sléttir. Það heita Gleipnisvellir. En fram í vatnið annað gekk nes lítið er heitir Dinganes. Þar námu þeir Hrafn við í nesinu og voru fimm saman. Þeir voru þar með Hrafni frændur hans, Grímur og Ólafur.

Og er þeir mættust þá mælti Gunnlaugur: "Það er nú vel er við höfum fundist."

Hrafn kvaðst það ekki lasta mundu "og er nú kostur hvor er þú vilt," segir Hrafn, "að vér berjumst allir eða við tveir og séu jafnmargir hvorir."

Gunnlaugi kveðst vel líka hvort að heldur er. Þá mæltu þeir frændur Hrafns, Grímur og Ólafur, kváðust eigi vilja standa hjá er þeir berðust. Svo mælti og Þorkell svarti frændi Gunnlaugs.

Þá mælti Gunnlaugur við leiðtogana jarls: "Þið skuluð sitja hjá og veita hvorigum og vera til frásagnar um fund vorn."

Og svo gerðu þeir.

Síðan gengust þeir að, börðust fræknlega allir. Þeir Grímur og Ólafur gengu báðir í mót Gunnlaugi einum og lauk svo þeirra viðskipti að hann drap þá báða en hann varð ekki sár.

Þetta sannar Þórður Kolbeinsson í kvæði því er hann orti um Gunnlaug ormstungu:

Hlóð, áðr Hrafni næði,
hugreifum Óleifi
Göndlar þeys og Grími
Gunnlaugr með hjör þungum.
Hann varð hvatra manna
hugmóðr drifinn blóði,
Ullr réð ýta falli
unnviggs, bani þriggja.
Þeir Hrafn sóttust meðan og Þorkell svarti frændi Gunnlaugs og féll Þorkell fyrir Hrafni og lét líf sitt. Og allir féllu förunautar þeirra að lyktum. Og þá börðust þeir tveir með stórum höggum og öruggum atgangi er hvor veitti öðrum og sóttust einart í ákafa. Gunnlaugur hafði þá sverðið Aðalráðsnaut og var það hið besta vopn. Gunnlaugur hjó þá um síðir til Hrafns mikið högg með sverðinu og undan Hrafni fótinn. Hrafn féll þó eigi að heldur og hnekkti þá að stofni einum og studdi þar á stúfinum.

Þá mælti Gunnlaugur: "Nú ertu óvígur," segir hann, "og vil eg eigi lengur berjast við þig örkumlaðan mann."

Hrafn svaraði: "Svo er það," segir hann, "að mjög hefir á leikist minn hluta en þó mundi mér enn vel duga ef eg fengi að drekka nokkuð."

Gunnlaugur svarar: "Svík mig þá ei," segir hann, "ef eg færi þér vatn í hjálmi mínum."

Hrafn svarar: "Ei mun eg svíkja þig," segir hann.

Síðan gekk Gunnlaugur til lækjar eins og sótti í hjálminum og færði Hrafni. En hann seildist í mót hinni vinstri hendinni en hjó í höfuð Gunnlaugi með sverðinu hinni hægri hendi og varð það allmikið sár.

Þá mælti Gunnlaugur: "Illa sveikstu mig nú og ódrengilega fór þér þar sem eg trúði þér."

Hrafn svarar: "Satt er það," segir hann, "en það gekk mér til þess að eg ann þér eigi faðmlagsins Helgu hinnar fögru."

Og þá börðust þeir enn í ákafa en svo lauk að lyktum að Gunnlaugur bar af Hrafni og lét Hrafn þar líf sitt. Þá gengu fram leiðtogar jarls og bundu höfuðsárið Gunnlaugs.

Hann sat þá meðan og kvað þá vísu þessa:

Oss gekk mætr á móti
mótrunnr í dyn spjóta
hríðgjörvandi hjörva
Hrafn framlega jafnan.
Hér varð mörg í morgun
málmflaug um Gunnlaugi,
hergerðandi á Hörða
hringþollr, nesi Dinga.
Síðan bjuggu þeir um dauða menn og færðu Gunnlaug á hest sinn eftir það og komust með hann allt ofan í Lifangur. Og þar lá hann þrjár nætur og fékk alla þjónustu af presti og andaðist síðan og var þar jarðaður að kirkju.

Öllum þótti mikill skaði að um hvorntveggja þeirra, Gunnlaug og Hrafn, með þeim atburðum sem varð um líflát þeirra.
Leturstærð
Valinn leshraði: 250 orð á mínútu

Gunnlaugs Saga Ormstungu - 12. kafli: 1.137 orð
Tími : 5 mínútur

Gunnlaugs Saga Ormstungu: 10.247 orð
Lesin: 8.485 orð
Tími eftir: 8 mínútur
Hér er lýsing á kortinu...