Eyrbyggja saga

55. kafli

En þá er svo var komið undrum þeim var það einn dag að Kjartan fór inn til Helgafells að finna Snorra goða móðurbróður sinn og leitaði ráðs við hann, hvað að skyldi gera undrum þeim er yfir voru komin. Þá var kominn prestur sá til Helgafells er Gissur hvíti hafði sent Snorra goða. Sendi Snorri prestinn út til Fróðár með Kjartani og Þórð kausa son sinn og sex menn aðra. Hann gaf þau ráð til að brenna skyldi ársal Þórgunnu en sækja þá menn alla í dyradómi er aftur gengu, bað prest veita þar tíðir, vígja vatn og skrifta mönnum.

Síðan riðu þeir út til Fróðár og kvöddu menn af næstum bæjum með sér um leið og komu til Fróðár um kveldið fyrir kyndilmessu í þann tíma er máleldar voru gervir. Þá hafði Þuríður húsfreyja tekið sótt með þeim hætti sem þeir er látist höfðu.

Kjartan gekk inn þegar og sá að þeir Þóroddur sátu við eld sem þeir voru vanir. Kjartan tók ofan ársalinn Þórgunnu, gekk síðan í eldaskála, tók glóð af eldi og gekk út með. Var þá brenndur allur rekkjubúnaðurinn er Þórgunna hafði átt.

Eftir það stefndi Kjartan Þóri viðlegg en Þórður kausi Þóroddi bónda um það að þeir gengju þar um híbýli ólofað og firrðu menn bæði lífi og heilsu. Öllum var þeim stefnt er við eldinn sátu.

Síðan var nefndur dyradómur og sagðar fram sakir og farið að öllum málum sem á þingadómum. Voru þar kviðir bornir, reifð mál og dæmd.

En síðan er dómsorði var á lokið um Þóri viðlegg stóð hann upp og mælti: "Setið er nú meðan sætt er." Eftir það gekk hann út þær dyr sem dómurinn var eigi fyrir settur.

Þá var lokið dómsorði á sauðamann. En er hann heyrði það stóð hann upp og mælti: "Fara skal nú og hygg eg að þó væri fyrr sæmra."

En er Þorgríma galdrakinn heyrði að dómsorði var á hana lokið stóð hún upp og mælti: "Verið er nú meðan vært er."

Síðan var sóttur hver að öðrum og stóð svo hver upp sem dómur féll á og mæltu allir nokkuð er út gengu og fannst það á hvers orðum að nauðigur losnaði.

Síðan var sókn felld á Þórodd bónda. Og er hann heyrði það stóð hann upp og mælti: "Fátt hygg eg hér friða enda flýjum nú allir." Gekk hann þá út eftir það.

Síðan gengu þeir Kjartan inn. Bar prestur þá vígt vatn og helga dóma um öll hús. Eftir um daginn syngur prestur tíðir allar og messu hátíðlega og eftir það tókust af allar afturgöngur að Fróðá og reimleikar en Þuríði batnaði sóttarinnar svo að hún varð heil.

Um vorið eftir undur þessi tók Kjartan sér hjón og bjó að Fróðá lengi síðan og varð hinn mesti garpur.
Hér er lýsing á kortinu...