Kjalnesinga saga

5. kafli

Bóndi sá er bjó í Hólum reið þegar á fund Þorgríms goða er Búi var í brott og sagði honum hvert erindi Búi hafði þangað haft. Og þegar Þorgrímur var þessa vís þá sendi hann fyrst eftir mönnum, sonum Arngríms bróður síns, Helga og Vakur, og öðrum fleirum svo að þeir urðu saman þrír tigir manna. Þorgrímur reið með flokk þenna til Esjubergs. Og er sén var ferð þeirra þá lét Esja bera sorp á eldana og horn en hún stóð úti í dyrum er þeir Þorgrímur komu. Esja heilsaði þeim og bauð þeim þar að vera.

Þorgrímur sagði annað erindi sitt en eta þar mat: "Viljum vér," sagði hann, "að þú seljir fram Búa hund fóstra þinn og skulum vér fá honum herfilegan dauða sem maklegt er."

Esja mælti: "Hvað hefir fóstri minn þess til gert að hann sé dauða verður?"

Þorgrímur segir: "Það mun þér eigi allókunnigt. Kanntu að láta marga vega. Hann hefir unnið þau ódæmaverk að því er betur að eigi munu dæmi til finnast. Hann hefir drepið Þorstein son minn en það þó með að þetta er lítils vert. Hann hefir brennt upp hofið og goð vor."

Esja mælti: "Þótt Búi fóstri minn væri hér og hefði hann dauðaverk gert þá mundi eg þér hann aldrei til dauða fram selja. En nú hefir Búi ekki hér komið síðan gærdag er hann gekk braut."

Þorgrímur mælti: "Vér trúum því eigi að hann sé eigi hér og viljum vér rannsaka."

Esja mælti: "Finn eg nú það að Helgi bjóla faðir þinn er dauður. Aldrei mundu hús mín rannsökuð ef hann mætti um mæla. En vera mun sá ríkismunur nú að þú munt ráða ætla. En ekki skulu að vilja mínum fleiri menn fara um hús mín en þú við hinn fimmta mann."

Þorgrímur kvað svo vera skyldu. Þorgrímur gekk þá inn og þeir fimm. Esja stóð í dyrum og kvaddi til griðkonu að bera ljós fyrir þeim. En er þeir Þorgrímur komu inn þá voru húsin full af reyk og af svo mikilli remmu að varla máttu þeir draga öndina nema þeir byrgðu fötum yfir höfuð sér. En heimakonu tókst seint að kveikja ljósið en þó varð það um síðir að það var borið fyrir þeim að kalla. En þeir voru þó miklu skemur inni og fóru óvíðara og forvitnuðust færra en þeir mundu ef nokkurum væri inni vært. Eftir það komu þeir út og kváðu þar öngum manni inn kvæmt.

Þorgrímur mælti: "Það höfum vér fyrir satt Esja að þú hafir Búa undan brugðið. Mundum vér nú gangast nær ef eigi nytir þú föður míns og þess að mér þykir til einskis að taka þig höndum."

Esja mælti: "Eigi mun Búi hér finnast því að hann hefir hér ekki í dag komið."

Eftir það reið Þorgrímur í brott og heimleiðis.

Hann mælti þá til sinna manna: "Miklu liggur mér þetta allt saman í meira rúmi en eigi verði nokkur niður að koma mín reiði. Skal fara í Brautarholt að drepa Andríð."

Helgi og Vakur sögðu það illt verk að drepa hann gamlan. Þorgrímur kveðst það nú gera skyldu.

Ríða þeir þá í Brautarholt. Var þar engi vörn fyrir því að Andríður var tekinn í öndugi sínu og leiddur út. Þuríður húsfreyja bauð fé fyrir Andríð bónda sinn en það tjáði ekki. Fékk Þorgrímur til mann að drepa hann og varð hann drengilega við dauða sinn. Eftir það ríða þeir á braut.

Þuríður húsfreyja lét búa um lík Andríðs og var hann fluttur í ey þá er þar liggur fyrir landi og var þar heygður og er sú ey kölluð síðan Andríðsey.
Hér er lýsing á kortinu...