Gísla saga Súrssonar

Nú búa þeir skip sitt í öðrum stað, Þorgrímur og Þorkell, og koma út hingað í Haukadalsárós í Dýrafjörð þann sama dag sem Gísli hafði áður inn siglt byrðingnum. Nú hittast þeir brátt og verður þar fagnafundur og fara nú hvorirtveggja til eigna sinna. Hefur þeim og gott til fjár orðið, Þorgrími og Þorkatli.

Þorkell var ofláti mikill og vann ekki fyrir búi þeirra en Gísli vann nótt með degi.

Það var einn góðan veðurdag að Gísli lét alla menn vinna heyverk nema Þorkell, hann var einn heima karla á bænum og hafði lagst niður í eldhúsi eftir dögurð sinn. Eldhúsið var tírætt að lengd en tíu faðma breitt en utan og sunnan undir eldhúsinu stóð dyngja þeirra Auðar og Ásgerðar og sátu þær þar og saumuðu. En er Þorkell vaknar gengur hann til dyngjunnar því að hann heyrði þangað mannamál og leggst þar niður hjá dyngjunni.

Nú tekur Ásgerður til orða. "Veittu mér það að þú sker mér skyrtu, Auður, Þorkatli bónda mínum."

"Það kann eg eigi betur en þú," sagði Auður, "og myndir þú eigi mig til biðja ef þú skyldir skera Vésteini bróður mínum skyrtuna."

"Eitt er það sér," segir Ásgerður, "og svo mun mér þykja nokkra stund."

"Löngu vissi eg það," segir Auður, "hvað við sig var og ræðum ekki um fleira."

"Það þykir mér eigi brigsl," sagði Ásgerður, "þótt mér þyki Vésteinn góður. Hitt var mér sagt að þið Þorgrímur hittust mjög oft áður en þú værir Gísla gefin."

"Því fylgdu engir mannlestir," segir Auður, "því að eg tók engan mann undir Gísla að því fylgdi neinn mannlöstur; og munum við nú hætta þessari ræðu."

En Þorkell heyrir hvert orð og það er þær mæltu og tekur nú til orða er þær hættu:

3
"Heyr undr mikit,
heyr örlygi,
heyr mál mikit,
heyr manns bana,
eins eða fleiri,"

og gengur inn eftir það.

Þá tekur Auður til orða: "Oft stendur illt af kvennahjali og má það vera að hér hljótist af í verra lagi og leitum okkur ráðs."

"Hugað hef eg mér ráð," segir Ásgerður, "það er hlýða mun en ekki sé eg fyrir þína hönd."

"Hvert er það?" kvað Auður.

"Leggja upp hendur um háls Þorkatli er við komum í rekkju og mun hann þetta fyrirgefa mér og segja þá lygi."

"Eigi mun því einu mega fyrir hlíta," segir Auður.

"Hvert úrræði muntu taka?" segir Ásgerður.

"Segja Gísla bónda mínum allt það er eg á vant að ræða eða af að ráða."

Um aftaninn kemur Gísli heim af verkinu. Það var vant að Þorkell var vanur að þakka bróður sínum verkið en nú er hann hljóður og mælti ekki orð. Nú spyr Gísli hvort honum sé þungt.

"Engar eru sóttir á mér," segir Þorkell, "en sóttum verra er þó."

"Hef eg nokkuð þess gert," segir Gísli, "að þér þyki við mig að?"

"Sá er enginn hlutur," segir Þorkell, "og muntu þess vís verða þó að síðar sé."

Og gengur nú sinn veg hvor þeirra og varð ekki talað fleira að sinni. Þorkell neytir lítt matar um kveldið og gengur fyrstur manna að sofa.

Og er hann var kominn í rekkju þá kemur þar Ásgerður og lyftir klæðum og ætlar niður að leggjast.

Þá tók Þorkell til orða: "Ekki ætla eg þér hér að liggja náttlangt né lengra banni."

Ásgerður mælti: "Hví hefur svo skjótt skipast eða hvað ber til þess?" segir Ásgerður.

Þorkell mælti: "Bæði vitum við nú sökina þótt eg hafi lengi leyndur verið og mun þinn hróður ekki að meir þó að eg mæli berara."

Hún svarar: "Þú munt ráða verða hugleiðing þinni um þetta en ekki mun eg lengi þæfast til hvílunnar við þig og um tvo kosti áttu að velja. Sá er annar að þú tak við mér og lát sem ekki sé í orðið . Ella mun eg nefna mér votta nú þegar og segja skilið við þig og mun eg láta föður minn heimta mund minn og heimanfylgju og mun sá kostur að þú hafir aldrei hvíluþröng af mér síðan."

Þorkell þagnaði og mælti um síðir: "Það ræð eg að þú ger hvort þér líkar en eigi mun eg banna rekkjuna náttlangt."

Hún lýsti brátt yfir því hvor henni þótti betri og fer þegar í rekkju sína. Eigi hafa þau lengi bæði saman legið áður en þau semja þetta með sér svo sem ekki hefði í orðið.

Auður kom nú í rekkju hjá Gísla og segir honum ræður þeirra Ásgerðar og biður af sér reiði og bað hann taka nokkuð gott ráð ef hann sæi.

"Eigi sé eg hér ráð til," sagði hann, "það sem duga mun. En þó mun eg ekki kunna þig um þetta því að mæla verður einnhver skapanna málum og það mun fram koma sem auðið verður."